Ayurvedik yaşam bilimi, mevsim değişikliğinin tüm canlıların sağlığını etkilediğini kabul eder.

Diyet, davranış ve ilaçlardaki bazı değişiklikler, mevsimin kötü etkilerine karşı koymak ve sağlıklı kalabilmemiz için iyi etkilerden yararlanmak için “mevsimsel ayurveda rutini” olarak reçete edilir.

5.000 yıllık bütünsel şifa sistemi Ayurveda’ya göre, “Vata”  yılın daha serin bir zamanına geçiş yapan sonbahar aylarının dosha(beden tipi) sıdır. 

 Geç sonbahar ve erken kış “Vata” mevsimi olarak kabul edilir. Çünkü bu Dosha soğuk, kuru, hafif ve aktif enerjilerle ilişkilidir.

Dosha enerjileri  çevreden, yaşam tarzından ve diyetten kolayca etkilenebilir. Bu nedenle her mevsim dönüşü, rutinlerimizi ve diyetimizi değiştirmek de dahil olmak üzere öz bakım için iyi bir zamandır. Böylece denge duygusunu sürdürebiliriz.

Soğuk havaya karşı koymazsak ve Vata’yı ağırlaştıran rüzgarlardan kaçınırsak, soğuk algınlığı olabilir.  Sonbahar Vata’yı kızdırır ve bizi boşa çıkarır. (özellikle de öncelikle Vata isek).

Sağlıklı kalmak için   Sonbahar’da  Ayurveda rutinlerinizi  nasıl dengeleyeceğinizi anlamak için yazıyı okumaya devam edin:)

Yaz mevsimi sıcak olduğundan ve pitta  dosha doğanın sıcak ve ateşli yanını temsil ettiğinden, yaz pitta dosha ile ilişkilendirilir. Bu, pittanın niteliklerinin yaz aylarında arttığı anlamına gelir. Kışın sonları ve baharın serin ve nemli olması nedeniyle, kapha dosha yılın bu zamanında daha etkilidir.

Bununla birlikte, kuru ve serin havaları ile sonbahar ve erken kış vata dosha ile ilişkilidir. Vata ayrıca yaşam döngüsünün sonu ile de ilişkilidir. Sonbahar ve kış, takvim yılının azaldığını ve manzaraların daha kasvetli hale geldiği bir zamanı ifade ettiğinden, bu, vata dosha’yı dengelemeye ve yönetmeye odaklanmanın zamanıdır. Sonbahar yaklaşırken, baskın bir vata yapısına sahip olanlar, doğal vata yapılarının (prakruti) dengesiz hale gelmemesi için özel dikkat göstermelidir – kuru cilt, uykusuzluk, sinirlilik, huzursuz uyku ve kabızlık gibi sorunlara yol açar.

Aşağıdaki  bu üç kapsayıcı uygulama ile vatayı dengeleme yollarını izleyebilirsiniz:  

*Sıcaklık

*Yağlar(Aromatik yağlar, iç yağlar)

*Düzenli rutin.

 Sonbaharda vata dosha’yı yönetmek söz konusu olduğunda benimseyebileceğiniz bazı Ayurvedik uygulamalara daha yakından bakalım,

Sonbaharda Vata Dosha’yı Yönetmek İçin 3 İpucu:

1. Sıcaklık

Vata’nın temel özelliklerinden birinin soğukluk olduğunu unutmayın. Vata türleri soğuma eğilimindedir ve zayıf dolaşıma eğilimlidir.Bu da el ve ayaklarda soğukluk ve soğuktan genel olarak rahatsızlık ile sonuçlanır.

Pitta veya kapha tipi olsanız bile, yaz düştükçe ve sıcaklıklar düştükçe, ısınmak için ekstra özen göstermek önemlidir. Sıcaklık, bir süveter veya palto giymekten daha fazlasıdır. Isı, içten yayıldığında en güçlüdür.

Kişinin agni veya sindirim ateşi ana ısı kaynaklarından biridir, bu nedenle güçlü bir agniyi sürdürmek, sağlıklı kalmak ve soğuk aylarda vata dosha’yı yönetmek için önemlidir.

Salatalar ve meyve suları yaz için uygun olabilirken, sıcak, nemli, pişmiş yiyecekler sonbahar ve kış aylarında agniyi uyarmak için daha iyidir. Genel olarak, kök sebzeler, tahıllar, protein açısından zengin yiyecekler ve yağ ve hindistancevizi yağı gibi lipitler sonbaharda yenmek için iyidir.

Ancak sonbaharın başlangıcı için önerilen yiyecekler,  sonbahar ve kış için önerilen yiyeceklerden biraz farklıdır (O’Donnell, 2015). Erken sonbahar, pitta’dan vata mevsimine geçişi ifade ettiğinden, vücudun derin dokularını daha ağır, anabolik yiyeceklerle beslemeden önce biriken fazla ısıyı atmak yardımcı olur. Acı ve buruk tatlar tam da bunu yapmak için faydalıdır.

Acı olan yiyeceklere örnek olarak lahana, ıspanak, karahindiba yeşillikleri, hardal yeşillikleri gibi yapraklı yeşillikler verilebilir..

2. Yağ 

Vata doğası gereği hafif, soğuk ve kuru olduğundan, yağ vata dosha’yı yönetmek için en iyi çarelerden biridir ve hem dahili hem de harici yağ kullanımı sonbaharda vata dosha’yı yönetmek için özellikle yararlı bir uygulamadır.

Bin yapraklı bir nilüfer hayal edebiliyorsanız, muhtemelen o nilüfer çiçeğindeki taç yapraklar kadar Ayurvedik yağ çeşidi vardır. İşte hayatınıza daha fazla yağ katmanın tam da zamanı!

Ham susam yağı, vata’yı yatıştırmak için tercih edilen yağdır ve sonbahar için iyi bir seçenektir.

3. Düzenli Rutin

 Vata, hareket edendir, yani bedenin ve zihnin tüm hareketlerinin arkasındaki güçtür (Frawley, 2013). Vata dosha esastır çünkü kalplerimizin çarpmasından, kanımızın pompalanmasından, düşüncelerimizin hareketinden ve yiyeceklerin sindirim sisteminden geçişinden sorumludur.

Hareket gerekli ve sağlıklıdır. Ancak, çok fazla hareket sorunludur. Pratik olarak konuşursak, vata aşırı hale geldiğinde, bu, gergin veya temelsiz hissetme, hareketsiz oturma zorluğu, zihni sakinleştirme güçlüğü ve huzursuz uyku, hızlı kalp atışı, düzensiz sindirim ve düzensiz bağırsak alışkanlıkları gibi sorunlar olarak kendini gösterir.

Çözüm, düzenlilik ve topraklama rutinleridir. Güçlü vata türleri için bunu söylemek yapmaktan daha kolaydır. Yine de, özellikle vata mevsimi boyunca hayatınıza ne kadar düzenlilik katarsanız, serin, karanlık sonbahar ve kış aylarını güç ve dirençle karşılama olasılığı o kadar artar. İşte topraklama rutinlerini hayatınıza dahil etmenin birkaç yolu.

Yatağa gidin ve her gün aynı saatte kalkın. İyi uyku hijyeni ve düzenli uyku rutinleri oluşturmak, duygusal görünümü ve bağışıklık sağlığını güçlendirmek için uzun bir yol kat edecektir.

Yemekleri her gün aynı saatte veya aynı bir saatlik zaman dilimi içinde yiyin. Fazla vata dosha’nın düzensiz sindirim ve eliminasyonla ilgili olduğunu hatırlayın. Ayurveda, düzenli olmayan sindirimin tüm hastalıkların kökü olduğunu düşünür, bu nedenle uygun yiyecek seçimleri ve düzenli beslenme alışkanlıkları yoluyla optimal sindirim sağlığını korumak, genel sağlık ve uzun ömür için anahtardır.

Günlük kişisel bakım uygulamalarınızda tutarlı olun. Örneğin, sadece 3-5 dakika da olsa her gün abhyanga yapmayı taahhüt edin. Egzersiz alışkanlıklarınızda düzenli olun. Bu, aynı egzersizi günlük olarak yapmanız gerektiği anlamına gelmez. Ancak haftalık bir program oluşturun ve buna bağlı kalın. Gerekirse sizi sorumlu tutacak bir arkadaşınız olsun.